علت اصلی درد پا در بارداری (حاملگی) چیست؟+ 7 درمان‌ خانگی پا درد

با دردهای پا در بارداری خداحافظی کنیم

بارداری با آنکه یک تجربه شیرین و هیجان انگیز برای مادر به شمار می‌رود اما بروز برخی عوارض همچون ایجاد درد پا در بارداری می‌تواند مشکلات و ناراحتی‌هایی را برای او به وجود آورد. اما نگران نباشید! داشتن اطلاعاتی دقیق از این مشکلات و روش درمان آنها می‌تواند عوارض آنها را به حداقل برساند و تجربه‌ای لذت بخش را برای مادر به همراه داشته باشد.

پادرد در بارداری از شایع‌ترین مشکلاتی است که عموما در سه ماهه سوم بارداری به وجود می‌آید که می‌تواند به صورت درد و سوزش کف پا، صافی کف پا، تورم پا، گرفتگی عضلات پا و ایجاد رگ‌های واریسی همراه باشد. دلیل اصلی این مشکلات به غیر از تغییرات هورمونی، افزایش وزن در طول دوران بارداری است که باعث می‌شود مرکز ثقل بدن مادر تغییر ‌کند و فشار بیشتری بر روی پا و زانوها وارد شود.

راه حل‌های بسیاری برای کاهش درد و درمان پادرد در دوران بارداری  وجود دارد اما از آنجا که خانم‌های باردار محدودیت‌هایی در استفاده از این راه‌حل‌ها دارند، بسیار مهم است که به دنبال راه‌هایی بی خطر برای جلوگیری از این ناراحتی‌ها باشند.

1. صافی کف پا

افتادگی قوس کف پا یا صافی کف پا عارضه‌ای است که در آن، قوس کف پا از بین می‌رود و در هنگام راه رفتن، پا به سمت داخل می‌چرخد. این مشکل باعث می‌شود فشار زیادی به بافت نرم کف پا که فاشیا پلانتار نامیده می‌شود وارد گردد و راه رفتن را برای فرد بسیار سخت و دردناک ‌کند.  علت این امر افزایش وزن در بارداری و ترشح هورمون‌های استروژن و ریلاکسین در این دوران است که موجب می‌شود فاشیاپلانتار نرم شده و فشار بیش‌ازحدی بر روی کف پا، ساق و پشت پا وارد شود و مادر باردار به صافی کف پا دچار شود. درمان صافی کف پا برای مادر باردار از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا این وضعیت می‌تواند عملکرد پا را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به درد و ناراحتی در سایر قسمت های بدن شود.

2. ورم پا

ورم پاها یا اِدِم یکی از مشکلات شایع در دوران بارداری است. این عارضه بر اثر تجمع مایع اضافی در قسمت پایین پاها ایجاد می‌شود. دلیل این اتفاق افزایش حجم خون و مایعات تغذیه رسان به کودک در بدن مادر طی سه ماهه سوم بارداری است. ورم ممکن است در نواحی مختلف بدن رخ دهد، اما پاها به علت تاثیر جاذبه، بیشتر ممکن است دچار تورم شوند.

3. گرفتگی عضلات

گرفتگی عضلات و درد ساق پا یکی دیگر از  مشکلات، در دوران بارداری است. تقریباً نیمی از زنان باردار طی سه‌ ماهه دوم یا سوم بارداری از گرفتگی عضلات ساق پا رنج می‌برند و با پیشرفت بارداری و بزرگ‌تر شدن شکم این عارضه در آنها شدیدتر ‌‌‌‌‌‌می‌شود.گرفتگی عضلات پا در دوران بارداری معمولاً شب‌ها بیشتر اتفاق می‌افتد و ممکن است خواب شما را مختل کنند. علت اصلی آن کاملاً مشخص نیست، اما ممکن است این گرفتگی به دلیل خستگی ماهیچه‌های پا با توجه به افزایش وزن بدن یا فشار آوردن رحم بر روی سیاهرگ‌هایی باشد که خون را از پاها به قلب ‌‌‌‌‌‌می‌برند. یکی دیگر از دلایل این گرفتگی‌ها ممکن است ناشی از فشار رحم در حال رشد بر روی اعصاب باشد. این اعصاب از میانۀ بدن به پاها می‌روند و اختلال در عملکرد آنها گرفتگی عضلات را موجب می‌شود.

برای جلوگیری از ایجاد گرفتگی عضلات پا در دوران بارداری انجام فعالیت‌های زیر می‌تواند مفید باشد:

   - از ورزش‌ و نرمش‌های دوران بارداری غافل نشوید.

   - در هنگام خستگی پاها را ماساژ دهید.

   - در هنگام خواب کمی پاهای خود را بالاتر از سطح بدن قرار دهید.

   - برای جلوگیری از انقباض عضلات پا، از دوش آب گرم و یا کمپرس آب گرم استفاده کنید.

4. واریس

واریس به رگ‌های خونی متورمی گفته می‌شود که درست در زیر پوست قرار دارند. این رگ‌ها ممکن است در پشت ساق پا، ران و اطراف باسن و اطراف واژن ایجاد شوند. اما رگ‌های پا بیش از هر نقطه‌ای از بدن درگیر این عارضه می‌شوند. علت بروز واریس در رگ‌ها، آسیب دیدن یا ضعیف شدن دریچه‌های درون رگ بر اثر افزایش وزن، افزایش فشار خون و افزایش فشار بر روی رگ‌های خونی در ناحیه‌ی لگن و پاها در دوران بارداری است. در نتیجه رگ‌ها نمی‌توانند جریان خون را به خوبی به سمت قلب هدایت کنند. این موضوع باعث می‌شود گردش خون کند شده و خون در رگ‌های پا جمع شود و احساس درد، خستگی و سنگینی را در قسمت پاها به وجود آورد.

5. درد پاشنه پا

درد پاشنه پا یکی دیگر از مشکلات رایجی است که در زمان بارداری ایجاد می‌شود. علت اصلی این درد افزایش وزن در دوران بارداری است که باعث می‌شود فشار بیشتری بر روی کف پا و خصوصا پاشنه پا وارد ‌شود. این دردها چندان نگران کننده نیستند و پس از دوران بارداری به خودی خود از بین می‌روند اما روش‌های ساده‌ای برای تسکین درد و بهبود وضعیت شما در این دوران وجود دارند. علاوه بر این برخی از بانوان زمینه ابتلا به خارپاشنه را دارند و اضافه وزن در دوران بارداری سبب افزایش درد پاشنه در آنها می شود. بنابراین استفاده از دمپایی طبی مخصوص خارپاشنه علاوه بر کاهش درد پاشنه امکان ابتلا به خارپاشنه در بارداری را به حداقل می رساند.

6. سوزش کف پا

در برخی اوقات زنان باردار از احساس داغی و سوزش کف پا شکایت می‌کنند. علت اصلی آن می‌تواند افزایش جریان خون در پاها باشد. علاوه بر آن تغییرات هورمونی نیز می‌تواند منجر به احساس سوزش در پاها یا حتی دست‌ها شود. اقدامات درمانی که در ادامه خواهیم گفت می‌تواند در تسکین و بهبود این احساس سوزش موثر باشد.

1. انتخاب کفش مناسب

در دوران بارداری به خاطر افزایش حجم مایعات بدن سایز کفش شما نیز تغییر می‌کند و دیگر کفش‌های قبلی اندازه پای شما نخواهند بود. انتخاب یک کفش مناسب در این دوران بسیار اهمیت دارد چون هم سلامت پاهای شما و هم سلامت جنین در شکم شما را تضمین می‌کند. قبل از اینکه مشکلاتی مانند صافی کف پا یا درد پاشنه به سراغ شما بیایند به دنبال خرید یک کفش طبی زنانه مناسب باشید.

 

برای خرید کفش طبی مناسب که در دوران بارداری به شما کمک کند به نکات زیر توجه کنید:

    - به محض اینکه احساس کردید کفش‌هایتان کمی تنگ هستند آنها را عوض کنید.

    - کفشی را انتخاب کنید که جای بیشتر و دارای قوس بهتری در کف آن باشد. اصولا کفش‌های روزمره زنانه دارای این ویژگی هستند و در زمان راه رفتن خستگی کمتری در پا ایجاد می‌شود.

    - در اواخر روز اقدام به خرید کفش کنید. زیرا پاها در طول روز ورم می‌کنند و در انتهای روز به حداکثر سایز خود می‌رسند.

    - درصورتیکه اضافه وزن در بارداری سبب درد بیشتر در پاشنه شده است استفاده از کفش‌های طبی مخصوص خار پاشنه یک روش درمانی مناسب برای کاهش درد پاشنه است.

    - کفش‌هایی با پنجه مربعی یا گرد انتخاب کنید و از خرید کفش‌های نوک تیز اجتناب نمایید.

    - در صورتی که کف پای صاف دارید کفش ورزشی زنانه بپوشید و از پوشیدن کفش پاشنه بلند خودداری کنید.

2. استفاده از کفی طبی

توصیه دیگر برای کسانی که صافی کف پا یا درد پاشنه دارند، استفاده از کفی طبی است. این کفی‌ها از قوس پا حمایت می‌کنند و پاشنه پا و ناحیه توپی شکل پنجه پا را در برابر چرخش رو به داخل محافظت می‌نماید و از کشیدگی بیش از اندازه عضلات ساق پا جلوگیری می‌کنند. به دنبال یک کفی طبی مناسب باشید که قوس مناسبی داشته باشد و موجب تعادل و راحتی پای شما ‌شود. مطمئن شوید که سایز کفی برای شما مناسب است و فرم آن نیز با پای شما سازگاری دارد.

3. نوشیدن آب

نوشیدن آب و کاهش مصرف نمک نیز می‌تواند به جلوگیری از درد و ورم پا کمک کند. گاهی اوقات گرفتگی عضلات پا ناشی از کمبود آب بدن می‌باشد مصرف آب کافی به دفع مایع اضافی بدن و سدیم کمک می‌کند و در نتیجه تورم بدن کاهش پیدا می‌کند.

4. ورزش و انجام حرکات کششی

ورزش، گردش خون در بدن را افزایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا برخی از مایعات اضافی را با عرق کردن دفع کنید. فشار عضلانی و گرفتگی عضلات پا ناشی از اضافه وزن نیز با تمرینات ورزشی سبک مانند پیاده روی و دوچرخه سواری بهبود می‌یابد. انجام تمرینات کششی مخصوص صافی کف پا، درد پاشنه و عضلات ساق پا انعطاف پذیری آنها را بالا می‌برد و درد آنها را تسکین می‌دهد. اگر کف پای شما درد می‌کند می‌توانید یک بطری حاوی یخ را زیر پا بغلطانید. انجام این کار دو بار در روز به کاهش درد کف پا کمک می‌کند.

5. ماساژ پا

ماساژ کف پا می‌تواند برای خستگی، درد و تورم پا، گرفتگی عضلات، درد پاشنه ، ناهنجاری‌های قوس پا و واریس شگفت آور باشد. برای بیشتر دردهای دوران بارداری ماساژ یک راه حل فوق العاده است که هم به تسکین درد و هم رسیدن به آرامش و دور شدن از استرس‌ها کمک می‌کند. البته توجه داشته باشید که باید از حرفه‌ای بودن ماساژور اطمینان حاصل کنید. از آن جایی‌که فشار دادن برخی نقاط در مچ پا و دست باعث تحریک رحم می شود و برخی روغن های ماساژ برای خانم باردار مضر است باید ماساژور تخصص کافی را داشته باشد. در ویدیویی که در زیر قرار داده شده است به آموزش مناسب ماساژ برای درمان دردپا در بارداری پرداخته می شود.

 

6. استراحت

در دوران بارداری بهترین توصیه برای سلامت پا، استراحت است. سعی نکنید مدت زمان‌ طولانی را روی پای خود بایستید.کارهای روزانه خود را تقسیم کنید و در فواصل آن استراحت نمایید و در حین استراحت، پاهای خود را بالا ببرید. اگر مجبورید مدتی طولانی بنشینید، چهار پایه کوچکی را کنار صندلی بگذارید و پایتان را روی آن قرار دهید. می‌توانید برای کاهش درد و خستگی و بهبود رگ‌های واریسی و کاهش تورم پا، مقداری یخ را درون کیسه‌ای قرارداده و دور آن را پارچه‌ای بپیچید و روی پاهای خود قرار دهید. اما اگر دچار گرفتگی عضلانی هستید از گذاشتن یخ روی پا اجتناب کنید. سرما، گرفتگی عضلات را بدتر می‌کند. برای کاهش انقباض عضلات پا از دوش آب گرم یا کمپرس گرم استفاده کنید. این کار به شل شدن عضلات پا کمک می‌کند.

7. استفاده از جوراب‌های ضد خستگی و ضد واریس

برای درمان واریس بارداری بهترین راه حل استفاده از جوراب‌های فشرده ساز و ضد واریس است. این جوراب‌ها فشار زیادی بر روی مچ پا وارد می‌کنند و هر چه بالاتر می‌روند، از فشاری که وارد می‌کنند کمتر می‌شود و از این طریق باعث بهبود گردش خون در پاها شده و از تجمع خون در رگ‌ها جلوگیری می‌کنند. توصیه می‌شود که این جوراب‌ها را تا دوران پس از زایمان و برگشت گردش خون و میزان هورمون‌ها به حالت طبیعی بپوشید. جوراب ‌های ضد خستگی نیز در دوران بارداری می‌توانند ورم و خستگی پاها و گرفتگی عضلانی را در پاها کاهش ‌دهند.

 

 

دردپا در بارداری
درمان دردپا در بارداری	علت اصلی دردپا در بارداری
انتخاب کفش مناسب	صافی کف پا
استفاده از کفی طبی	ورم کف پا
نوشیدن آب کافی	گرفتگی عضلات پا
ورزش و انجام حرکات ورزشی	واریس
ماساژ پا	درد پاشنه پا
استراحت	سوزش کف پا
استفاده از جوراب	-

برای پیشگیری از دردهای پا در دوران بارداری این نکات را به خاطر بسپرید:

• از ایستادن و نشستن برای مدت زمان طولانی و راه رفتن در مسافت‌های طولانی اجتناب کنید. این کار موجب تشدید تورم و درد پا می‌شود.
• در هنگام نشستن پاهای خود را روی هم نیندازید این کار باعث تجمع بیشتر آب و مایعات در پا و وارد شدن فشار بیشتر به عصب‌ها و رگ‌های پا می‌شود.
• هر هفته دو یا سه بار شنا کنید. جالب است بدانید که این کار به کاهش تورم کمک می‌کند.
• گرما و رطوبت هوا موجب تورم بیشتر پاها می‌شود.به همین دلیل در فصل گرما سعی کنید در محیط خنک بمانید.
• در خانه با پای برهنه راه نروید. پوشیدن یک جفت دمپایی طبی فشار‌های وارد شده به کف پای شما را کاهش می‌دهد و از تشدید پادرد شما جلوگیری می‌کند.

 

• در دوران بارداری پوشیدن جوراب و شلوار تنگ را فراموش کنید تا خون و مایعات به راحتی در بدن شما جریان داشته باشند و به واریس و تورم پاها گرفتار نشوید.
• رژیم غذایی شما در دوران بارداری باید شامل میوه‌ها و سبزیجات زیاد باشد. زیرا غذاهای حاوی پتاسیم به کاهش تورم بدن کمک می‌کند.
• خوردن مکمل‌های کلسیم، پتاسیم و منیزم نیز با تجویز پزشک می‌تواند کمبود این مواد را در بدن جبران کند و از گرفتگی عضلات جلوگیری کند

سخن پایانی

پادرد یکی از مشکلات شایع در دوران بارداری است. اگر پا درد و گرفتگی عضلات کوتاه مدت و کم باشد چندان مشکل‌ساز نیست و می‌توان با روش‌هایی ساده و درمان‌های خانگی درد آن را تسکین نمود اما اگر این دردها طولانی مدت و شدید بودند یا اگر ورم، قرمزی و سوزش در پای خود احساس کردید حتما به پزشک مراجعه کنید.