واریس‌ (Varicose) چیست؟ + 6 علت ابتلا به واریس که باید بدانید

واریس‌ چیست و چگونه به وجود می‌آید؟

واریس (Varicose)، رگ‌های خونی بزرگ و متورمی هستند که بیشتر در پاها ایجاد می‌شوند. واریس هنگامی اتفاق می‌افتد که فشار زیاد و مداوم روی رگ باعث شود که دیواره آن ضعیف شود و دریچه‌های آن به خوبی کار نکند. از آنجا که رگ‌ها وظیفه بازگرداندن خون به قلب را دارند و برخلاف جاذبه زمین حرکت می‌کنند، اگر دریچه‌ها به درستی وظایف خود را انجام ندهند خون به سمت عقب برگشته و در رگ‌ها جمع می‌شود و باعث ایجاد تورم و در برخی موارد درد می‌شوند.

هر رگی ممکن است به واریس دچار شود؛ اما اغلب سیاهرگ‌های پا به این عارضه مبتلا می‌شوند و علت اصلی آن ایستادن و راه رفتن زیاد است که موجب می‌شود فشار در سیاهرگ‌های نیمه پایین بدن بیشتر باشد.

واریس‌ها چندان خطرناک نیستند اما در صورتی که متورم شوند و درد و فشار زیادی در پاهای خود احساس کنید باید به سراغ درمان جدی برای آنها باشید زیرا در موارد شدید منجر به مشکلات جدی‌تری می‌شوند. مثلا  ممکن است سیاهرگ‌های واریسی پاره شوند و زخم واریسی بر روی پاها ایجاد کنند و گاهی اوقات مشکلات گردش خون یا لخته شدن خون را در بدن ایجاد ‌کنند.

1. افزایش سن: با افزایش سن، رگ‌ها کشش اولیه خود را از دست می‌دهند و دریچه آنها ضعیف می‌شود. به همین دلیل خونی که باید به سمت قلب حرکت کند به عقب باز می‌گردد و باعث تجمع خون در رگ‌ها می‌شود و واریس را به وجود می‌آورد.
2. بارداری: برخی از زنان در دوران بارداری به واریس مبتلا می‌شوند. علت این امر آن است که در بارداری حجم خون بدن افزایش پیدا می‌کند، اما جریان خون از قسمت پایین پاها به سمت لگن کاهش می‌یابد. این تغییر در گردش خون برای حمایت از جنین در حال رشد است، اما نداشتن اطلاعات کافی از پیشگیری و درمان آن می‌تواند عوارض ناخوشایندی برای زنان باردار ایجاد کند.

بیشتر بدانید: چگونه در بارداری به واریس مبتلا نشوم؟

3. جنسیت: زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به واریس پا هستند. دلیل آن تغییرات هورمونی در دوران بارداری، پیش از قاعدگی و یائسگی است که باعث تغییر در روند گردش خون و ایجاد اختلال در عملکرد رگ‌ها می‌شود. مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری نیز خطر ابتلا به واریس پا را افزایش می‌دهند. ماساژ پا یکی از روش‌های درمان واریس شناخته شده است.
4. زمینه خانوادگی: اگر در خانواده سابقه مشکل واریس وجود داشته باشد، احتمال ابتلای سایر افراد خانواده به این بیماری بسیار زیاد است.
5. چاقی: وزن بالا، اضافه بار زیادی را بر روی پاها وارد می‌کند که باعث می‌شود فشار خون در رگ‌های پا بیشتر شود و با ایستادن یا نشستن طولانی مدت، به مرور زمان واریس را در پاها ایجاد کند.
6. عدم تحرک کافی: اگر به اندازه کافی تحرک نداشته باشید و به مدت طولانی در حالت نشسته یا ایستاده قرار بگیرید، جریان خون در سرتاسر بدن به خوبی برقرار نمی‌شود. ایستادن و نشستن طولانی مدت باعث ضعیف شدن رگ‌های پا و تجمع مایع در کف پا شده که در نهایت احتمال ابتلا به واریس پا افزایش می‌یابد

واریس چه نشانه‌هایی دارد؟

علائم و نشانه‌های رگ‌های واریسی بر حسب شدت عارضه می‌تواند متفاوت باشد ولی به طور کلی می‌تواند همه یا یکی از علائم زیر را در فرد به وجود آورد:

* ایجاد رگ‌های تیره رنگ که بیشتر به رنگ بنفش یا آبی ظاهر می‌شوند و ممکن است برجسته و متورم باشند و ممکن است نباشند و این به نوع رگ‌هایی بستگی دارد که درگیر می‌شوند.

* به وجود آمدن رگ‌های پیچ خورده و برجسته که در قسمت‌های مختلف پا ظاهر می‌شوند.

* احساس ضعف، خستگی یا سنگینی در پاها

* سوزش، گرفتگی عضلات و تورم در پایین پاها

* ایجاد خارش در اطراف یک یا چند رگ واریسی

* پاره شدن و خونریزی رگ های واریسی

نمی‌توان گفت که یک راه برای از بین بردن کامل رگ‌های واریسی وجود دارد. اما انجام راهکارهایی برای بهبود گردش خون، خطر ابتلا به رگ های واریسی را کاهش می‌دهد. از طرف دیگر عدم رعایت اصول پیشگیری ممکن است باعث عود مجدد این بیماری شود. لذا اگر زمینه ابتلا به واریس را دارید بهتر است بیشتر مراقب باشید و اقدامات پیشگیرانه را به طور مداوم دنبال کنید. در ابتدا با انجام چند روش ساده در خانه سعی کنید مشکل رگ‌های واریسی خود را برطرف کنید اما در صورتی که با روش‌های خانگی همچنان احساس درد و ناراحتی دارید به متخصص عروق یا متخصص و جراح پوست مراجعه کنید.

1. ورزش کنید. ورزش سبک و منظم یکی از بهترین راهکارها برای بهبود گردش خون و کاهش تورم پاها است.

2. وزن خود را کاهش دهید.
3. از یک رژیم‌غذایی سالم و ضد التهابی استفاده کنید.
4. از گیاهان دارویی مانند بوته‌ قره‌قاط یا بلوبری و درخت شاه‌بلوط هندی برای حل مشکل واریس‌ها استفاده کنید.
5. با روغن‎‌هایی مانند روغن زیتون یا نارگیل و یا کرم‌های ضد واریس پاهای خود را ماساژدهید.
6. از جوراب‌های ضد واریس استفاده کنید. شما می‌توانید برای آشنایی با عملکرد جوراب واریس به مقاله" فواید استفاده از جوراب واریس" در بانک کفش مراجعه کنید

برای مشاهده و خرید انواع جوراب واریس کلیک کنید

7. مدت زمان مشخصی از روز را دراز بکشید و پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید تا خون جمع شده در رگ‌های پا به قلب باز می گردد.
8. در صورتیکه وضعیت واریس شما شدید است و رگ‌ها خیلی بزرگ شده ممکن است پزشک از جراحی برای درمان رگ‌های واریسی شما استفاده کند.

- رژیم غذایی شما باید حاوی مقدار زیادی میوه، سبزیجات و فیبر و حجم بسیار کمی چربی، کربوهیدرات (قند)، نمک، الکل و مواد فرآوری شده داشته باشد.

- از مصرف ویتامین C غافل نشوید. زیرا ویتامین C دیواره های عروق خونی را تقویت می‌کند.

- جهت کنترل وزن خود و بهبود جریان خون هر روز ورزش کنید. پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری ورزش‌های خوبی برای پیشگیری از واریس هستند. علاوه بر این انجام ورزش‌های درمانی واریس می‌تواند در پیشگیری و کنترل این بماری موثر باشند.

- از پوشیدن لباس های تنگ و محدود کننده جریان خون خودداری کنید.

- از نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی اجتناب کنید و در هنگام نشستن نیز پاهای خود را بر روی هم قرار ندهید.

- سعی کنید اجسام سنگین را بلند نکنید و به پاهای خود فشار زیادی وارد ننمایید.

- حداقل یک بار در روز بعد از انجام فعالیت‌های روزانه دراز بکشید و به مدت 20 دقیقه پاهای خود را بالا تر از سطح قلب قرار دهید.

سخن پایانی

اگر چه واریس‌ در هر نقطه‌ای از بدن ممکن است ایجاد شود اما غالبا در رگ‌های پا به وجود می‌آید. علت اصلی واریس پا ایستادن و راه رفتن‌های زیاد و متوالی است که گاهی اوقات باعث ایجاد درد و تورم در پاها می‌شود. برای جلوگیری از ابتلا به واریس، رژیم غذایی خود را اصلاح کنید، پاهای خود را ماساژ دهید، از گیاهان دارویی برای درمان استفاده کنید، جوراب واریس بپوشید و از ورزش غافل نشوید. در اغلب موارد با انجام این روش‌ها واریس درمان می شود در غیر این صورت برای برداشتن رگ‌های واریسی به پزشک مراجعه کنید.

منبع:

mayoclinic/causes of varicose