درمان‌های پزشکی و سنتی برای درمان لخته شدن یا آمبولی پا

درمان لخته شدن خون در پا از درمان‌هایی است که هرچه سریع‌تر برای رفع آن اقدام کرد. لخته شدن خون یک فرایند ضروری و حیاتی در بدن است که در هنگام جراحت و خونریزی مانع از دست دادن خون بیشتر می‌شود اما این لخته‌ها همیشه باقی نمانده و پس از بند آمدن خونریزی از بین می‌رود. اما آمبولی چیست؟ آمبولی ( DeepVein Thrombosis ) یا لخته شدن خون در رگ‌های عمقی پا یک بیماری خطرناک است که به علت تشکیل شدن لخته خون درون یکی از سیاهرگ‌های عمیق بدن به وجود می‌آید. این توده خونی منجر به تورم، گرفتگی ماهیچه و تغییر رنگ پوست می‌شود و در صورت عدم درمان لخته خون، لخته ایجاد شده از دیواره رگ‌ها جدا و وارد جریان خون می‌شود و مشکلاتی جدی را برای فرد به وجود می‌آورد. اگر لخته‌های خونی به ریه‌ها برسند فرد را دچار آمبولی ریه می‌کنند.

لخته شدن خون در پا ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد و تشخیص آن مشکل می‌باشد. آمبولی پا و ریه یک بیماری اورژانسی است که در بیشتر موارد به مرگ فرد منجر می‌شود. به همین دلیل اگر هر کدام از نشانه های زیر را داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا اقدام درمانی جدی برای شما لازم خواهد بود:

* درد و تورم در پا‌های

* تغییر رنگ پوست

* تغییر دمای پوست

* خارش، سوزش، مورمور شدن پاها

* احساس گیجی شدید یا بیهوش شدن

* افزایش ضربان قلب

* حساسیت پاها به لمس

* تب

* سرفه ناگهانی و بالا آوردن خون

* درد زیاد در قفسه سینه و تنگی نفس

دلایل زیادی برای ابتلا به بیماری آمبولی وجود دارند برای اطلاع از علل و علائم بیماری آمبولی یا لخته شدن خون در پا حتما مقاله " آمبولی (DVT) یا لخته شدن خون در پا؛ چه زمانی آمبولی خطرناک می‌شود !" را بخوانید.

1. استفاده از داروهای ضد انعقادخون: مصرف داروهای ضد انعقاد خون یا داروهای رقیق کننده خون جزو اولین راه‌های درمان آمبولی پا است که از لخته شدن بیشتر جلوگیری کرده و به برطرف شدن لخته‌های موجود کمک می کنند. مصرف این داروها حتما باید تحت نظر پزشک باشد. داروهای مورد استفاده برای درمان آمبولی شریانی عبارتند از:

- داروهای ضد انعقاد خون

- داروهای ترومبولیتیک برای از بین بردن لخته خون

- داروهای ضد درد داخل وریدی

2. فیزیوتراپی و انجام تمرینهای ورزشی: پس از انجام هر نوع عمل جراحی، داشتن تحرک برای جلوگیری از لخته شدن خون الزامی است. در صورتی که فرد نتواند حرکت کند از روش‌های فیزیوتراپی برای کاهش تورم و بهبود گردش خود در بدن استفاده می‌کنند.
3. جوراب‌های ضد آمبولی: این جوراب‌ها در قسمت مچ پا تنگ اما در قسمت‌های بالایی ساق گشاد هستند. فشاری که این نوع جوراب‌ها به پا وارد می‌کنند باعث جلوگیری از تجمع خون در رگ‌های پا می‌شود. معمولا پزشکان بعد از انجام عمل جراحی استفاده از این جوراب‌ها را برای پیشگیری از ابتلا به آمبولی پا توصیه می‌کنند.

برای مشاهده و خرید انواع جوراب ضد آمبولی کلیک کنید.

4. ترومبولیتیک: این روش تنها در مواردی استفاده می‌شود که احتمال ابتلا به آمبولی ریه بالا باشد. در روش ترومبولیتیک داروهای حل کننده لختة خون را مستقیماً به محل لخته در رگ تزریق می‌‌کنند.
5. عمل جراحی: اگر داروهای ضد انعقادی، لخته خون را از بین نبرند یا به دلیل وجود بیماری خاصی امکان استفاده از آنها وجود نداشته باشد ممکن است پزشک عمل جراحی را توصیه نماید. در عمل جراحی، وسیله‌ی کوچکی به نام فیلتر وناکاوا را به داخل رگ اصلی که به قلب متصل است وارد می‌کنند تا قبل از این که لخته‌های خونی به ریه‌های بیمار برسند به دام بیفتند.
6. دستگاه پمپ DVT یا IPC: این دستگاه می‌تواند با ایجاد فشارهای تنظیم شده از گرفتگی عمقی عروق، اِدِم لنفاوی، آمبولی تنفسی و واریس جلوگیری کند.

برای داشتن یک سیستم قلبی عروقی سالم، کنترل فشارخون و داشتن یک رژیم غذایی مناسب بسیار مهم است. در صورتی که به هر علتی مستعد ابتلا به آمبولی هستید سعی کنید وزن خود را کنترل کنید و برای تنظیم جریان خون، از غذاهایی استفاده کنید که سرشار از ویتامینK ، پتاسیم و منیزیم هستند. البته توجه داشته باشید که ویتامین K می‌تواند با داروهای رقیق کننده خون تداخل داشته باشد، برای اطمینان از عدم تداخل دارویی و غذایی حتما با پزشک خود مشورت نمایید.

مواد غذایی زیادی وجود دارند که می‌توانند اثرات ضد انعقادی و ضد التهابی داشته باشند. مانند:

1- زنجبیل: زنجبیل با داشتن خاصیت ضد پلاکتی و شکستن فیبرین می‌تواند گردش خون در عروق را افزایش دهد. جهت درمان خانگی لخته شدن خون در پا می‌توانید ۳ تا ۴ بار در روز چای زنجبیل بنوشید و یا از پودر زنجبیل در داخل غذاهایتان استفاده کنید.

2- سرکه سیب: سرکه سیب نیز با افزایش جریان خون تاثیر بسزایی در درمان ترومبوز ورید عمقی دارد و از لخته شدن، تورم و درد پا جلوگیری می‌کند. می‌توانید ۲ قاشق غذاخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب حل کرده و روزی دو بار بنوشید.

3- چای سبز: برخی از انواع چای سبز حاوی کومارین هستند. مشتقات کومارین، آنتاگونیست های قوی ویتامین K هستند و برای جلوگیری از لخته های وریدی و شریانی بسیار مناسب هستند.

4- روغن ماهی: روغن ماهی به دلیل اسیدهای چرب امگا3 خواص آنتی بادی دارد. سطح کلسترول و فشار خون را پایین می‌آورد و در جلوگیری از ایجاد لخته خون موثر است

5-فلفل قرمز: فلفل قرمز سطح تری گلیسیرید و کلسترول در خون را کاهش می‌دهد. از تجمع پلاکت جلوگیری می‌کند، سیستم عصبی مرکزی را تحریک کند و عملکرد قلب را بهبود بخشد و یک رقیق کننده طبیعی خون به شمار می‌رود که رگ‌های خونی و سیستم گردش خون را تقویت می‌کند. اما زنان باردار و مادران شیرده باید از مصرف زیاد فلفل قرمز اجتناب کنند.

6- زردچوبه: زرچوبه خون را رقیق می‌کند و به دلیل داشتن خواص ضد التهابی درد و تورم را نیز کاهش می‌دهد. می‌توانید روزانه یک یا دو بار زردچوبه را به همراه شیر یا عسل برای کاهش درد لخته خون پا میل نمایید.

7- سیر: سیر مزایای بسیاری دارد. هم ضد پلاکتی و هم کاهش دهنده فشار خون می‌باشد و از ایجاد لخته خونی در پا هم پیشگیری می‌کند.

8- خوراکی‌های سرشار از ویتامین E: ویتامین E خواص ضد انعقادی دارد. خوراکی‌هایی مانند: گردو، فندق، روغن زیتون، دانه آفتابگردان، آووکادو کلم بروکلی و اسفناج  حاوی ویتامین E هستند.

9- مصرف میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین C: توت‌ها نظیر تمشک و توت فرنگی و مرکباتی مانند پرتقال و گریپ فروت از منابع غنی ویتامین C هستند که به حفظ انعطاف‌پذیری عروق خونی کمک می‌کنند.

10- زالو درمانی: بر اساس دیدگاه طب سنتی، لخته شدن خون در پا به خاطر تجمع سودا در سیاهرگها است. در بزاق دهان زالو آنزیمی وجود دارد که سبب رفع لخته شدن خون و کاهش درد ساق پا می‌شود.

برای پیشگیری از تشکیل لخته‌های خون و آمبولی در پاهای خود همیشه به موارد زیر توجه داشته باشید:

* به سلامت خود اهمیت دهید. وزن خود را کم کنید و سیگار را کنار بگذارید.

* غذاهای چرب و کلسترول دار را از برنامه غذایی خود حذف کنید.

* برنامه منظمی برای ورزش و پیاده‌روی روزانه داشته باشید

* پس از جراحی، بیماری یا تصادف، زودتر بلند شوید و راه رفتن را آغاز کنید.

* اگر در معرض خطر لخته خون هستید، جوراب‌های ضد آمبولی دوست خوبی برای شما خواهند بود.

* از نشستن به مدت طولانی خودداری کنید. اما اگر ناچارید برای مدتی طولانی در حالت نشسته بمانید، مثلا در سفرهایی که بیش از 4 ساعت به طول می‌انجامند، هر 2 تا 3 ساعت یک بار، بلند شوید و اندکی راه بروید. یا در همان حالت نشسته، پاهای خود را کمی ورزش دهید.

* به اندازه کافی آب بنوشید و از مصرف مشروبات الکلی خودداری کنید. در صورتیکه به اندازه کافی آب نخورید عروق خونی شما تنگ می‌شوند و ریسک تشکیل لخته خونی افزایش می‌یابد.

سخن پایانی

آمبولی یا لخته شدن خون در پا بیماری خطرناکی است که در صورت عدم رسیدگی و درمان عواقب جبران ناپذیری خواهد داشت و حتی گاهی به مرگ فرد منجر می‌شود. بهبود این بیماری بستگی به مدت زمان ابتلا، محل لخته و شدت آن خواهد داشت. بنابراین در صورتیکه متوجه هر کدام از علائم ابتلا به آمبولی در پا شدید حتما جهت درمان لخته خون در پا به پزشک مراجعه نموده و درمان سریع را برای پیشگیری از آسیب دائمی به پاها یا کل بدن آغاز کنید.

منبع:

nhs/treatment of deep vein thrombosis