پارگی تاندون‌ مچ پا +10 روش‌ درمانی برای کاهش درد

مچ پا یکی از پرکاربردترین و مهم‌ترین مفاصل بدن است که با ساختار پیچیده‌ای که دارد توانایی تحمل یک و نیم برابر وزن شما را به هنگام راه رفتن و هشت برابر وزن را به هنگام دویدن دارد. به علاوه این مفصل، توانایی حرکتی، انطباق‌پذیری و پایداری قابل ملاحظه‌ای دارد. زیرا باید بتواند هم فشار ناشی از وزن بدن را تحمل کند و هم با پستی و بلندی‌های سطح زیر پا سازگار شود و به سرعت نسبت به آنها واکنش نشان دهد.

در اطراف مفصل مچ پا، عضلات، تاندون‌ها و رباط‌هایی وجود دارند که از مچ پا حمایت‌ می‌کنند و به هماهنگی حرکتی در آن کمک می‌کنند. هرگاه یکی از این اجزا دچار مشکل شوند عملکرد کل مچ دچار اختلال شده و توانایی حرکت را از آن می‌گیرد.

تاندون‌ها بافت‌هایی فیبری به شکل طناب هستند که عضله را به استخوان متصل می‌کنند. این بافت‌های محکم و قوی وظیفه دارند نیرویی که توسط عضله تولید شده را به استخوان انتقال دهند و از این طریق مفصل را به حرکت درآورند. تاندون‌های ناحیه مچ پا در معرض فشار زیادی قرار دارند. در صورتی که این فشار بیش از اندازه آستانه تحمل تاندون باشد دچار کشیدگی، التهاب، تحریک یا پارگی می‌شود. در اغلب موارد پارگی تاندون مچ پا با پیچ خوردن مچ پا و در افرادی که به صورت تفریحی و نامنظم انجام می‌دهند، اتفاق می‌افتد.

چندین تاندون در اطراف مچ پا وجود دارند اما مهمترین آنها تاندون آشیل است که بزرگترین تاندون در کل بدن انسان می‌باشد و عضلات ساق پا را به استخوان پاشنه متصل می‌کند به همین دلیل به عنوان طناب پاشنه نیز شناخته می‌شود. وقتی فشار زیادی به مچ پا وارد شود ممکن است تاندون آشیل پاره شود. پارگی کامل تاندون مچ پا که معمولاً در محدوده‌ی 2 اینچ بالاتر از استخوان پاشنه اتفاق می‌افتد.

1. افزایش سن و عدم تحرک کافی باعث ضعیف شدن تاندون آشیل می‌شود و این مسأله می‌تواند آن را مستعد آسیب و پارگی کند.
2. سابقه‌ ابتلا به التهاب تاندون ممکن است فرد را در معرض پارگی آن قرار دهد.
3. وجود برخی بیماری‌های خاص مانند روماتیسم مفصلی یا دیابت و مصرف برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها و آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل کینولون‌هایی، لوفلوکساسین و سیپروفلوکساسین نیز می‌توانند خطر پارگی تاندون را در فرد افزایش دهد.
4. پارگی تاندون در میان ورزشکارانی که فعالیت‌هایی مانند پریدن، چرخیدن، دویدن یا حرکات ناگهانی سریع را زیاد انجام می‌دهند بیشتر رخ می‌دهد.
5. آسیب یا ضربه دیدن تاندون مانند سر خوردن‌های ناگهانی یا سقوط از ارتفاع می‌تواند منجر به کشیده شدن پا رو به جلو و پارگی تاندون شود.
6. پارگی تاندون هنگام ورزش بیشتر در کسانی دیده می‌شود که بدون گرم کردن بدن و انجام حرکات کششی شروع به ورزش سنگین می‌کنند و یا بعد از خسته شدن شدید عضلات باز به ورزش ادامه می‌دهند.
7. پوشیدن کفش نامناسب حین ورزش احتمال بروز این آسیب را بیشتر کنند.

از علائم و نشانه‌های پارگی تاندون مچ پا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دردی ناگهانی و شدید در پشت مچ پا و یا ساق پا
• تولید صدایی مانند صدای ترکیدن بلند و یا صدای تق
• ایجاد شکاف و یا فرورفتگی در محل تاندون‌ها که حدود 2 تا 6 سانت بالاتر از پاشنه دیده شود.
• تورم، کبودی به همراه خون‌مردگی در اطراف محل آسیب
• ناتوانی در ایستادن روی پا یا بلند کردن پا

در هنگام آسیب دیدن تاندون‌ها، هر چه اقدامات درمانی سریع‌تر انجام شود نتیجه درمان بهتر خواهد بود. به محض بروز آسیب و مشاهده علائم پارگی تاندون از فشار آوردن به پا یا راه رفتن اجتناب کنید و پا را در وضعیتی قرار دهید که مچ پا به سمت پایین باشد. سپس با مراجعه به پزشک درمان را آغاز کنید. پزشک با توجه به نوع آسیب و شدت آن ممکن است روش‌های متفاوتی را پیشنهاد کند.

1- سرما و گرما درمانی: استفاده از گرما و یخ برای کاهش درد و تورم بسیار مفید است. باوجود سادگی این روش، استفاده از سرما و گرما درمانی به‌صورت صحیح و با ترکیب مناسب، می‌تواند درد را به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد.

2- استراحت: تا جای ممکن به مدت 48 ساعت هیچ‌ گونه فشاری را برروی مچ پا وارد نکنید و فعالیت‌های روزمره خود را کاهش دهید. با استراحت کامل و عدم کشیدگی تاندون، فرآیند درمان سریع‌تر اتفاق می‌افتد.

3- فشرده سازی: استفاده از باندهای الاستیکی و قوزبندها، از ابزارهایی هستند که با فشرده سازی به کاهش ورم مچ پا کمک می‌کنند

4- بالا نگه داشتن پا: قرار دادن مچ پا برروی یک بالش و بالا تر از سطح بدن به کاهش ورم پا کمک میکند.

 سرما و گرما درمانی، استراحت ، فشرده سازی و بالا نگه داشتن مچ پا تحت عنوان تکنیک RICE شناخته می‌شود. اگر پارگی تاندون جزئی باشد، تکنیک RICE و انجام اقدامات احتیاطی مثل بی‌حرکت نگه داشتن مچ پا فرایند التیام را تسریع خواهد نمود.

5- گچ گرفتن مچ پا: در این روش مچ پای بیمار به مدت ۸ هفته با استفاده ازگچ بی‌حرکت نگه داشته می‌شود تا پارگی خودبخود جوش بخورد. در این موارد معمولا در چند هفته اول مچ پا طوری گچ گرفته می‌شود که کف پا به طرف پایین باشد و با کشیدن اندک تاندون آشیل، دو سر پارگی را به هم نزدیک می‌کنند.

6- استفاده از بریس یا قوزک‌بند: در موارد خفیف، پزشک برای بیماران بریس یا قوزک بند مخصوص تجویز می‌کند تا مچ پا حرکت نکند و با استراحت دادن آن پارگی ترمیم شود. قوزک بند، مفاصل پشت پا را حمایت می‌کند و تنش وارده به تاندون را کاهش می‌دهد. استفاده صحیح و مداوم از قوزک بند می‌تواند بیمار را از عمل جراحی بی‌نیاز کند.

برای مشاهده و خرید انوالع قوزک بند طبی کلیک کنید.

7- فیزیوتراپی: با توجه به نوع و شدت آسیب، ممکن است پزشک، فیزیوتراپی را جهت کاهش درد و تورم و بازیابی توانایی‌ حرکتی، برای شما تجویز کند. روش‌هایی که در فیزیوتراپی به‌کار گرفته می‌شود عبارتند از:

* مگنت درمانی

* ماساژ پا

* طب سوزنی

* روش‌های درمانی کایروپراکتیک

* اولتراسوند یا فراصوت

8- ورزش مچ پا: پس از کم شدن درد و علائم پارگی تاندون می‌توانید جهت تقویت عضلات و تاندون‌ها برای پیشگیری از آسیب مجدد، تمرین‌ها و حرکات کششی مناسب را تحت نظر پزشک آغاز کنید.

9- استفاده از کفش‌ها و کفی‌های طبی: پس از باز کردن گچ یا در آوردن بریس، سعی کنید با پوشیدن کفش‌های طبی و استفاده از کفی‌های طبی حمایت بیشتری از پاهای خود داشته باشید.

برای مشاهده و خرید انواع کفش طبی کلیک کنید

10- جراحی: در این روش تاندون آشیل با استفاده از عمل جراحی ترمیم می‌شود و بعد از جراحی مچ پا برای حدود ۷-۵ هفته با اسپلینت یا گچ بی‌حرکت می‌شود.

در صورت پارگی کامل تاندون، ترمیم آن به وسیله جراحی ضروری است. تأخیر در انجام جراحی باعث کوتاه شدن تاندون، تشکیل بافت همبند در محل زخم و کاهش جریان خون در آن ناحیه است که نتیجه این امر چندان رضایت‌بخش نیست.

هر کدام از روش‌ها مزایا و معایبی دارد. در روش‌های غیر جراحی ممکن است بیمار، پس از بهبودی مجددا در همان محل دچار آسیب تاندون شود. زیرا ممکن است این تاندون آنقدر قوی جوش نخورده باشد که بتواند در مقابل نیروهای زیاد مقاومت کند. اما این مشکل در روش جراحی کمتر دیده می‌شود.

در روش جراحی نیز احتمال مشکلات عمومی مانند عفونت محل عمل، کم شدن حس پوست در محل جراحی، احتمال ایجاد پوست اضافه در محل جراحی و احتمال لخته شدن خون در ساق پا وجود دارد.

به همین دلیل پزشک با توجه به سن، سابقه بیمار و شدت آسیب روش مناسب را انتخاب می‌کند. جراحی بیشتر برای درمان افراد جوان که ورزش‌های پرتحرک انجام می‌دهند استفاده می‌شود. یا زمانی که به هر علتی درمان، دیر شروع می‌شود. اما در افراد مسن‌تر که فعالیت کمتری دارند می‌توان با روش غیر جراحی نیر آنان را درمان نمود.  

1. در روزهای اول درمان، بیمار باید استراحت كرده و ساق پا را بالاتر از سطح قلب نگه دارد تا ورم پا به‌تدریج كم شود.
2. در هفته‌های اول بعد از درمان بیمار باید با عصای زیر بغل و بدون گذاشتن وزن و فشار روی پا راه برود.
3. بعد از خارج كردن گچ یا اسپلینت، بیمار باید تا مدتی از كفش طبی پاشنه دار استفاده كند و تا چند ماه باید تحت نظر یك فیزیوتراپ، تمرین‌های خاصی را برای افزایش دامنه حركتی مچ پا و تقویت عضلات ساق انجام دهد.
4. پس از گذراندن دوره درمان پارگی تاندون، حدود 6 ماه باید صبر کنید تا قدرت تاندون به حالت اولیه برگردد.
5. معمولا بعد از 12-4 ماه می‌توانید به فعالیت ورزشی خود برگردید. البته باید این کار با احتیاط و افزایش تدریجی تمرین‌ها انجام گیرد.

برای اینكه تاندون آشیل شما دچار آسیب نشود و به عوارض و مشکلات بعدی دچار نشوید به نكات زیر توجه كنید:

• قبل از هر ورزش بطور كامل بدن خود را گرم كرده و نرمش‌های كششی را به اندازه كافی انجام دهید.
• شدت و مدت ورزش را بتدریج زیاد كنید تا بدن شما زمان كافی برای تطبیق دادن خود با شرایط جدید داشته باشد.
• وزن خود را کنترل کنید. اضافه وزن باعث وارد شدن فشار زیاد به پاها می‌شود.
• همیشه از كفش مناسب برای هر فعالیتی استفاده کنید. برای استفاده روزانه یک جفت کفش طبی زنانه یا کفش طبی مردانه داشته باشید و برای ورزش کردن همیشه کفش ورزشی زنانه یا کفش ورزشی مردانه به پا کنید.
• از کفی‌های طبی غافل نشوید. استفاده از یک کفی طبی مناسب وضعیت کف پای شما می‌تواند حمایت خوبی از پاهایتان به عمل آورد و احتمال بروز آسیب به پاها را کاهش دهد.
• در حد توانایی بدن خود ورزش كنید و به محض احساس خستگی ورزش را قطع كنید.
• در پایان ورزش مجددا نرمش‌های كششی انجام دهید و بدن خود را به تدریج سرد كنید.

سخن پایانی

مچ پا بخش مهم و پرکاربرد بدن است. ما برای انجام فعالیت‌های روزانه، تفریح و ورزش به پاهای خود نیاز داریم. پس بهتر است برای سلامتی آنها بیشتر تلاش کنیم. تاندون‌ها بافت‌هایی هستند که عضلات را به استخوان متصل می‌کنند و نفشی اساسی در حرکت مفاصل ایفا می‌کنند. افزایش سن از عوامل پارگی تاندون پا است که در نتیجه ضعیف و نازک شدن تاندون‌ها اتفاق می‌افتد.گاهی با فشار بیش از اندازه به پا یا انجام غیر اصولی حرکات ورزشی تاندون‌ها دچار آسیب می‌شوند و به غیر از درد زیادی که متحمل می‌شوید، زمان زیادی را باید برای درمان آن صرف کنید. پس به جمله طلایی "پیشگیری بهتر از درمان است" عمل کنید و برای مراقبت از پاها اصول اولیه را رعایت کنید.

منبع:

webmd/torn ankle tendon