5 علت پای پرانتزی در کودکان + روش‌های تشخیص و درمان آن

پای پرانتزی در کودکان

پای پرانتزی در کودکان یکی ازعارضه‌های رایجی است در پای کودکان مشاهده می‌شود. در پای پرانتزی، در زمان کنار هم قرار گرفتن کف پای کودک، زانوها از هم فاصله گرفته و به سمت خارج منحرف و خم می‌شود و ظاهری شبیه به پرانتز در پای کودک مشاهده می‌شود. پا پرانتزی می‌تواند در یک یا هردو پای کودکان باشد. این عارضه در ابتدای تولد و در نوزاد طبیعی بوده و پس از راه رفتن کودکان به حالت طببیعی باز می‌گردد.

پای نوزادان در داخل رحم مادر به صورت خمیده می‌باشد. در هنگام تولد این عادت با کودکان تا چند ماه و یا حتی یکسال همراه می‌باشد و پا پرانتزی مشاهده می‌شود. داشتن پای پرانتزی در دوران نوزادی کاملا طبیعی بوده و نیازی به درمان ندارد. با به راه افتادن کودکان و وارد شدن وزن به پای آن‌ها، پاها کم کم صاف می‌شود. با این حال، در صورتی که تا بعد از 2 سالگی پای پرانتزی او اصلاح نگشت نیاز به بررسی وعلت یابی می‌باشد. عوامل متعددی می‌تواند در ایجاد پای پرانتزی در کودکان مشاهده شود که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

1- نرمی استخوان

راشیتیسم و یا نرمی استخوان در اغلب موارد به دلیل کمبود ویتامین ‌ِD  در کودکان اتفاق می‌افتد. کمبود ویتامین ‌ِD  مانع از جذب کلسیم و فسفر در استخوان‌ها شده و در نتیجه آن استخوان نرم می‌شود. نرم و ظریف شدن استخوان‌ها می‌تواند کودکان را مستعد پای پرانتزی کند.

2- بیماری بلونت (بلانت)

بیماری بلانت رشد غیرعادی استخوان ساق پای کودک (تیبیا) است. در این حالت انحنایی در زیر زانو کودک ایجاد می‌گردد که باعث می‌شود زانوی پرانتزی در کودک مشاهده شود. اضافه وزن، زود راه افتادن، و وراثت می‌تواند از دلایل ایجاد بیماری بلانت در کودکان باشد.

3- دیسپلازی استخوان

دیسپلازی نوعی اختلال وراثتی و مادرزادی است که مفاصل ران پاها بصورت کامل در مراحل اولیه رشد و تکامل نیافته و باعث تغییر زاویه استخوان پا و ایجاد پای پرانتزی می‌شود. عدم درمان دیسپلازی استخوان، آرتروز پا در بزگسالی را همراه دارد.

4- پوشک بزرگ

به علت نرم بودن استخوان کودک در بدو تولد، استفاده از پوشک‌های نامناسب و بزرگ‌تر از سایز کودک باعث تغییر حالت استخوان‌ها شده و زمینه ایجاد پای پرانتزی را در کودکان فراهم می‌آورد.

5- مسمومیت با سرب

آلودگی هوا، بلع و استنشاق سرب موجود در هوا و یا حتی برخی از اسباب بازی‌های قدیمی و یا غیر استاندارد می‌تواند سبب مسوممیت کودک با سرب شود. مسمومیت با سرب برای تمامی سنین خطرناک است اما در کودکان بافت استخوانی آن‌ها سرب را به مقدار بیشتری جذب می‌کند که در نهایت استخوان نرم شده و احتمال پای پرانتزی در کودکان فراهم می‌شود.

روش‌های تشخیص پای پرانتزی در کودکان چیست؟

تشخیص پای پرانتزی در کودکان بسیار ساده و آسان است و مادران با بررسی نحوه راه رفتن و مشاهده فاصله بین زانوهای کودکان می‌توانند به وجود پای پرانتزی کودک خود پی ببرند. در صورت عدم رفع و عدم اصلاح پای پرانتزی نیاز به مراجعه به پزشک می‌باشد. پزشک متخصص اطفال با بررسی و مشاهده فاصله بین زانوها معاینات لازم را برروی پاهای کودک را انجام و درمان‌های لازم را اتخاذ می‌کند. در برخی موارد ممکن است پزشک برای تایید و تشخیص دقیق‌تر خود انجام آزمایش خون جهت اندازه گیری میزان ویتامین‌ُD و یا رادیولوژی را پیشنهاد دهد.

بهترین سن درمان پای پرانتزی در کودکان پس از دو سالگی و عدم اصلاح آن در هنگام راه رفتن کودک تا این سن است. اگر احساس کردید میزان زانوی پرانتزی در کودک افزایش یافت نیاز به مراجعه به پزشک می‌باشد.

تایید و درمان پای پرانتزی کودکان تنها توسط پزشک صورت می‌گیرد. پرشک با توجه به علت یابی پای پرانتزی درمان‌های مختلفی را در نظر می‌گیرد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

 - تجویز ویتامین دی

تجویز قرص و مکمل‌های ویتامین دی از ضروریترین و اولین درمان‌هایی است که پزشک با مشاهده آزمایش خون و کمبود ویتامین دی بکار می‌برد.

 - استفاده از بریس

بریس‌ها زانوبندهای مخصوصی هستند که برای کوکان زیر 4 سال که استخوان‌های آن‌ها به درستی رشد نکرده و یا کودکان مبتلا به بلانت مفید هستند.

 - گچ گرفتن پاها

گچ و آتل پا از روش‌های درمانی است که کمک به رشد کودک و اصلاح پای پرانتزی پیشنهاد می‌دهند.

 - استفاده از کفی و کفش‌های طبی

کفش و کفی‌های طبی از جمله راهکارهایی است که پزشک پس از بررسی پای کودک، می‌تواند برای درمان پای پرانتزی بکار ببرد. نوع کفش و کفی باتوجه به سن و شرایط کودک و توسط پزشک متخصص تعیین می‌شود.

 - ورزش

ورزش و حرکات اصلاحی در صورتی که میزان انحراف پا زیاد نباشد، در درمان کودکان موثر است. ماساژ درمانی زیر نظر فیزیوتراپیست نیز می‌تواند تاثیر در درمان و بهبود پای پرانتزی داشته باشد.

 - جراحی

کودکان بالای 2 سال که مبتلا به بیماری بلونت هستند پزشک ممکن است عمل جراحی را برای تغییر رشد استخوان تیبیا و تراز کردن استخوان را پیشنهاد دهد که بستگی به میزان ابتلا کودک به این بیماری دارد.

1. ناهماهنگی در قد پاها بخصوص اگر یکی از پاها بزرگ‌تر باشد
2. ساییدگی مفاصل زانو
3. آرتروز
4. آسیب به مینیسک پا
5. مشکل در هنگام راه رفتن و دویدن

کلام آخر

پای پرانتزی در نتیجه ایجاد فاصله بین زانوهای پا ایجاد می‌شود. با توجه به شرایط قرار گیری نوزاد در رحم مادر، مشاهده زانوی پرانتزی در کودکان تا 2 یا 3 سالگی کاملا طبیعی و نیاز به مراجعه به پزشک نمی‌باشد. عوامل مختلفی می‌تواند در ایجاد پای پرانتزی دخیل باشد که پس از سن 2 سالگی و عدم رفع و اصلاح آن نیاز به مراجعه به پزشک و شروع به درمان آن است. عدم درمان پای پرانتزی می‌تواند اختلالاتی را در بزرگسالی در پا و مفاصل به همراه داشته باشد.