چگونه به آرتروز مچ پا مبتلا می‌شویم؟ + 14 روش درمان

پاها تکیه گاه مهمی برای بدن ما هستند به همین دلیل ایجاد هر نوع مشکلی برای پاها می‌تواند زندگی و فعالیت روزانه ما را مختل کند. یکی از مشکلات جدی که ممکن است در پا ایجاد شود، آرتروز مچ پا است.

به طور کلی هر نوع ورم مفصل را اصطلاحاً آرتروز می‌نامند. این بیماری می‌تواند در نواحی مختلف بدن ایجاد شود مانند گردن، شانه، کمر، زانو و یا مچ پا. بسیاری از کسانیکه به آرتروز مبتلا می‌شوند در سنین بالای ۶۰ سال قرار دارند.

نشانه بارز آرتروز مچ پا، درد مچ و خشکی مفصل آن است. بسیاری از افراد در ابتدا این علائم را نادیده می‌گیرند در صورتیکه این علائم درمان نشوند به ‌تدریج شدیدتر می‌شوند و راه رفتن و انجام فعالیت‌های روزانه فرد را مختل می‌کنند و در نهایت فرد مجبور به جراحی و حتی تعویض مفصل خواهد شد. اما اگر روش‌های درمانی و مراقبت های ویژه و مناسبی انتخاب کنند می‌توانند درد خود را تسکین و بیماری را کنترل نمایند و همچنان به فعالیت ادامه داده و زندگی رضایت‌بخشی داشته باشند.

1. استئوآرتریت:

 شایعترین نوع آرتروز، استئوآرتریت است که به آن آرتروز ” فرسایش و ساییدگی ” نیز گفته می‌شود این نوع آرتروز بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال بروز می‌کند. علت اصلی آن استفاده بیش از حد از غضروف‌ها است که به مرور زمان فرسایش پیدا می‌کنند و باعث ایجاد درد، قرمزی، تورم و التهاب در مفصل می شوند.

2. روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی نوعی بیماری خودایمنی است که در آن بدن به اشتباه به بافت‌های خودش حمله می‌کند. این واکنش ایمنی، باعث می‌شود که بافت‌های نرم مفاصل از بین برود و التهاب و درد در مفصل ایجاد شود. در این نوع آرتروز برخلاف استئوآرتریت هر دو پا به طور همزمان دچار این بیماری می‌شوند.

3. آرتروز پس از حادثه

نوع دیگر آرتروز مچ پا بر اثر آسیب یا ضربه به مچ پا ایجاد می شود. هر آسیب و جراحتی که به مچ پا وارد شود حتی اگر مدتها قبل اتفاق افتاده باشد می‌تواند سالها بعد منجر به آرتروز مچ پا شود. حوادثی مانند پیچ‌خوردگی، شکستگی یا دررفتگی در پا یا مچ پا ممکن است به غضروف آن آسیب وارد کند و به مرور زمان باعث فرسایش زودرس مفصل شود.

1. درد مچ پا: به طور کلی دردهای آرتروزی به مرور زمان بیشتر می‌شوند. این درد به صورت دردی مبهم یا درد شدید و تیز احساس می‌شود که در مراحل اولیه شروع آن، تنها در هنگام حرکت یا انجام فعالیت‌هایی که به مفصل مچ پا فشار وارد می‌شود مانند پیاده‌روی یا ورزش احساس می‌شود که با استراحت کاهش می‌یابد اما در زمان تشدید بیماری ممکن است فرد درد مزمن و شدیدی را تجربه کند که حتی راه رفتن را برای او مشکل نماید.
2. خشک‌شدگی مفصل: اصطکاک استخوان‌ها باعث التهاب و تورم می‌شود و این امر باعث خشک‌شدن مفصل شده به طوریکه مچ پا دیگر انعطاف پذیری لازم را ندارد و حرکت دادن انگشتان پا دشوار می‌شود.
3. افزایش درد و ورم در هنگام بی‌تحرکی: ممکن است فرد بعد از بیدار شدن از خواب یا بعد از نشستن طولانی هنگام برخواستن درد و خشک شدگی زیادی را در مچ پا احساس کند.
4. تورم مچ پا: وقتی غضروف مچ پا دچار فرسایش می‌شود، استخوان‌ها روی هم ساییده می‌شوند و در نتیجه مچ پا متورم و قرمز می‌شود.
   
   
5. صدای مفصل مچ پا: اگر زمانی که فرد راه می رود یا انگشتان پای خود را حرکت می دهد صدای تق تق می شنود این نشانه ساییدگی استخوان ها روی هم است.

1.  ممکن است مچ پا در هنگام پیاده روی مدام پیچ بخورد یا قفل‌ شود به طوری که فرد نتواند مچ پای خود را به سمت داخل یا خارج بچرخاند.
2. آرتروز پیشرفته ممکن است به شکل نامتقارنی باعث تحلیل غضروف مچ پا شود. در این حالت استخوان‌ها و مفاصل به یک سمت متمایل می‌شوند.
3. این وضعیت نه تنها بر طرز راه رفتن شخص تأثیر می‌گذارد بلکه باعث ابتلا به آرتروز در مفاصل زانو و لگن نیز می‌شود.

1. عفونت مفصل ممکن است به سلول‌های غضروف آسیب جدی وارد کند و از آنجا که سلول‌های غضروف دوباره رشد نمی‌کنند، این آسیب‌دیدگی ممکن است دائمی باشد.
2. عوامل ژنتیکی و زمینه‌های خانوادگی، برخی افراد را بیشتر از سایرین مستعد فرسایش غضروف و ساییدگی استخوان می نماید.
3. اضافه وزن باعث می‌شود مفاصل لگن، زانوها و مچ پا بار بیشتری را تحمل کنند. افراد چاق چندین برابر بیش از دیگر افراد در معرض ابتلا به آرتروز هستند و عموماً آسیب غضروف و مفاصل آنها با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتد.
4. مچ پا بیشتر از سایر قسمت‌های بدن در معرض پیچ‌خوردگی، شکستگی و دیگر آسیب‌ها است به همین دلیل ابتلا به آرتروز در این ناحیه بیشتر می‌باشد. در واقع ۷۰ تا ۸۰ درصد از موارد ابتلا به آرتروز مچ پا در مواردی است که مچ دچار آسیب‌دیدگی شده باشد.

برای درمان آرتروز مفصل مچ پا ابتدا اقدامات غیرجراحی را روی آن آغاز می‌کنند. روش‌های زیادی برای بهبود وضعیت آرتروز مچ پا وجود دارد که مهمترین آن عبارتند از:

1- استراحت و کاهش فعالیت بدنی

2- استفاده از مسکن‌ها و داروهای ضد التهابی برای کاهش تورم مفاصل. برخی داروهای موضعی به شکل کرم، اسپری، ژل و نوارچسب نیز وجود که التهاب و درد ناشی از آن را کاهش می‌دهند.

3- کاهش وزن و کم کردن فشار و اضافه بار بر روی مفاصل

4- فیزیوتراپی:  این روش جهت افزایش انعطاف پذیری مفصل و قدرت عضلات و بافت‌های اطراف آن استفاده می‌شود. در روش فیزیوتراپی ممکن است جهت تسکین درد مچ پا که از آرتروز ناشی شده، از مجموعه‌ روش‌های درمانی متفاوتی استفاده گردد. مانند: طب سوزنی، ماساژدرمانی، درمان‌های دستی، الکتروتراپی یا تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست، لیزر درمانی یا بیوفیدبک درمانی.

5- استفاده از پدها و کفی‌های طبی: کفی‌های نرم کفش می‌توانند از میزان فشاری که در هنگام راه رفتن بر روی مفصل مچ پا وارد می‌شود بکاهند و همچنین از پیچ خوردن مچ پا جلوگیری کنند.

برای دیدن انواع کفی‌های طبی کلیک کنید.

6- استفاده از عصا و واکر: استفاده از عصا جهت حمایت مفاصل و جلوگیری از فشار آمدن بر مچ پا یا واکر برای افرادی که در مراحل پیشرفته آرتروز مچ پا قرار دارند بسیار لازم است.

7- استفاده از بریس یا آتل: بریس‌ها یا آتل‌های کشی نیز که دور مچ و کف پا بسته می‌شوند می‌توانند حمایت بیشتری را از مچ پا داشته باشند و از پیچ خوردن مچ و آسیب‌های دیگر جلوگیری کنند.

برای مشاهده و خرید انواع قوزک بند کلیک کنید.

8- استفاده از کفش‌های طبی: ضروری ترین چیز برای مراقبت از پایی که به آرتروز مبتلاست، خرید  کفش طبی مناسب و استفاده از آن است. کفشی که هم پا در آن احساس راحتی کند و هم بتواند از پا در برابر فشار و آسیب حمایت کند.

برای مشاهده و خرید انواع کفش طبی کلیک کنید.

9- ورزش‌درمانی: انجام تمرین‌ها و ورزش‌های مخصوص می‌توانند دامنه‌ی حرکتی و انعطاف‌پذیری را افزایش داده و باعث تقویت عضلات پا و مچ پا شوند.

10- استفاده از روش‌های تزریقی برای تسکین موقتی درد آرتروز مچ پا. دو نوع تزریق در این زمینه وجود دارد:

الف- تزریق استروئید: تزریق این ماده در داخل مفصل، تورم را کاهش داده و از این طریق خشکی عضلات و درد را تسکین می‌دهد.

ب- تزریق اسید هیالورونیک: این ماده باعث لغزندگی مچ پا می‌شود و حرکت مچ را راحت تر و روان تر می‌کند.

11- شاک ویوتراپی: شاک ویوها امواج صوتی پرانرژی و قابل شنیدنی هستند که فرایند بهبودی در بدن تسریع می‌کنند. این امواج با قدرتی که دارند می‌توانند متابولیسم را تحریک کرده و گردش خون را بهبود بخشند و به کمک آن بافت‌های آسیب‌دیده را بازسازی کنند.

12- اوزون تراپی: در این روش با تزریق گاز اوزون که نوعی اکسیژن است به بافت‌های مفاصل، تاندون‌ها و رباط‌های مچ پای آسیب‌دیده، می‌توان باعث کاهش درد و تسریع در بازسازی مجدد آنها شد.

13- تزریق پی آر پی: پی آر پی یک روش درمانی جدید است که در آن از توانایی‌ طبیعی ترمیم‌کنندگی خون بهره گرفته می‌شود. در روش درمان با پلاسمای غنی شده از پلاکت، خون خود شخص گرفته می شود و آن را سانتریفیوژ می‌کنند به طوری که گلبولهای قرمز آن از بین بروند سپس خون را دوباره به شخص تزریق می‌کنند. این روش در بسیاری از بیماریها و آسیب دیدگی‌های اسکلتی-عضلانی مانند آرتروز استفاده می شود که می‌تواند التهاب را کاهش داده و جلوی پیشرفت آرتروز را بگیرد و موجب تولید غضروف جدید گردد.

14- در موارد شدید که اقدامات فوق نتواند درد را کاهش دهد، ممکن است پزشک از جراحی برای بهبود وضعیت بیمار استفاده ‌کند.

سخن پایانی

پا یکی از اندام‌های مهم بدن است که برای راه رفتن و انجام فعالیت‌های روزانه به آن احتیاج داریم. مراقبت از پا در برابر بیماری، صدمه یا آسیب باید یکی از کارهای روتین و روزانه ما باشد. در صورتی که مچ پا به هر دلیلی دچار آسیب یا ضربه شد یا از لحاظ ژنتیکی مستعد ابتلا به آرتروز هستید این مراقبت‌ها را جدی بگیرید. فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که به مچ پای شما فشار کمتری وارد کند و با استفاده از کفش‌های طبی و ابزارهای مراقبتی پا، حمایت بیشتری از پای خود به عمل آورید.