انگشت چمنی واژه‌ای است که برای توصیف پیچ خوردگی لیگامان در اطراف مفصل انگشت شست پا به کار می‌رود. این اتفاق معمولا برای ورزشکاران رشته‌هایی مثل: فوتبال، بسکتبال، کشتی، ژیمناستیک و باله اتفاق می‌افتد که انگشت شست پایشان به طور مکرر منقبض می‌شود. هرگاه در حین پریدن، دویدن و حرکت‌های ناگهانی انگشت شست خود را بیش از اندازه خم کنید و فشار زیادی به آن وارد کنید، رباط متصل به انگشت پا، کشیده شده و دچار پیچ خوردگی و آسیب می‌شود و درد زیادی در ناحیه انگشت شست احساس می‌شود.
علت نام گذاری انگشت چمنی یا پاچمنی به این دلیل است که این بیماری بیشتر برای ورزشکارانی به وجود می‌آید که بر روی سطوح سخت مثل چمن مصنوعی بازی می‌کنند به همین دلیل تا قبل از رواج چمن مصنوعی در اواخر سال1960، بیماری انگشت چمنی در میان ورزشکاران به این اندازه شایع نبود.
این بیماری با استراحت و درمان به سرعت بهبود می‌یابد. اما در صورت بی‌توجهی می‌تواند تا مدتها طول بکشد و حتی به یک مشکل مزمن تبدیل شود.
فهرست مطالب
علت ابتلا به پا چمنی چیست؟
- فعالیت‌ها و ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال، راگبی و رقص که شامل دویدن و فشار آوردن به پا است می‌تواند عامل ابتلا به انگشت چمنی باشد.
- فشار آوردن زیاد به انگشت شست در حین دویدن و پریدن باعث کشیده شدن مفصل و به وجود آمدن جراحتی ناگهانی در اطراف مفصل می‌شود. چنانچه این کشیدگی به طور مکرر اتفاق بیفتد لیگامان احاطه شده در مفصل دچار پیچ خوردگی می‌شود.
- ورزش کردن روی سطوح سخت مثل چمن مصنوعی، بتن، چوب یا آسفالت فشار بیشتری نسبت به بازی روی چمن طبیعی به پا وارد می‌کند. این سطوح به دلیل سفت بودن ضربه ها را به خود جذب نمی‌کنند.
- پوشیدن کفش تنگ و بدون پشتیبانی قوس کف پا. پوشیدن کفش نامناسب حین ورزش یکی از عوامل ابتلا به انگشت چمنی است. برخی ورزشکاران، با اینکه روی چمن طبیعی بازی می‌کنند، به دلیل پوشیدن کفش‌های غیراستاندارد ورزشی یا ساییده شدن بیش از حد کفش به این عارضه مبتلا می‌شوند زیرا چنین کفش‌هایی نمی‌تواند به خوبی از پا محافظت و پشتیبانی کنند.
- داشتن اضافه وزن فشار زیادی را به پاها وارد می‌کند زیرا پاها مجبورند در هنگام راه رفتن یا دویدن چند برابر وزن بدن را تحمل کنند.
پا چمنی چه علائمی دارد؟
شایع‌ترین نشانه پاچمنی شامل:
- درد در قسمت پنجه پا
- تورم و گاهی کبودی
- خشک شدن انگشت و ناتوانی در حرکت دادن مفصل انگشت شست پا
- حساسیت به لمس
این نشانه‌ها ممکن است به تدریج گسترش یابد و با گذشت زمان بدتر شود. اما در صورتی که این جراحت، در هنگام یک حرکت شدید و ناگهانی رخ دهد، جراحت می تواند بلافاصله دردناک شده و ظرف 24 ساعت بدتر شود. گاهی بازیکنان آن را به احساس انفجار در پای خود، تشبیه می کنند.
درجات آسیب در انگشت چمنی
همانطور که گفته شد انگشت چمنی به هرگونه آسیب در ساختار بافتی کف پا همچون صفحه کف پا یا رباط‌های جانبی اشاره دارد. این آسیب‌ها می‌توانند از نظر شدت متفاوت بوده و از یک کشیدگی بافت نرم تا پارگی نسبی یا جا به جایی کامل مفصل متاتارسوفالانژیال را شامل شوند. پزشکان این آسیب‌ها را از خفیف تا شدید به این صورت درجه بندی می‌کنند:
درجه ۱: بافت نرم کف پا کشیده شده، تورم خفیفی در اطراف انگشتان پا وجود دارد و فرد تا اندازه‌ای حساسیت به لمس پا دارد.
درجه ۲: بافت نرم کف پا دچار پارگی نسبی و تورم و کبودی متوسط شده است و فرد نسبت به لمس شدن پای خود حساسیت زیادی دارد.
درجه ۳: بافت نرم کف پا به طور کامل آسیب دیده و پا شدیدا متورم و کبود شده است و حساسیت شدیدی به لمس وجود دارد.
پا چمنی چگونه درمان می شود؟
- استراحت کردن: فعالیت‌های خود را متوقف کنید و از راه رفتن و فشار آوردن به پای آسیب دیده خودداری کنید. می‌توانید برای کاهش فشار بر روی مفصل آسیب دیده در هنگام راه رفتن از عصا استفاده کنید.
- کمپرس یخ: روزی چندبار و در هر بار به مدت ۲۰ دقیقه از کمپرس یخ روی ناحیه آسیب دیده استفاده کنید. به یاد داشته باشید که از گذاشتن مستقیم یخ بر روی پوست اجتناب کنید.
- بالا نگه داشتن پا: در حین استراحت برای کاهش تورم پاهای خود را بالاتر از سطح بدن قرار دهید.
- استفاده از داروهای مسکن: می‌توانید برای کاهش درد و التهاب ناشی از بیماری از داروهای مسکن بدون نسخه استفده کنید.
- بانداژ کردن پا: بستن انگشت شست و بی حرکت نگه داشتن آن در بهبود عارضه بسیار موثر است.
- گچ گرفتن پا یا استفاده از آتل یا ارتزهای مخصوص: برای کاهش فشار بر روی مفصل و کمک به بهبود سریعتر از آتل‌ها و ارتزهای مخصوص انگشت شست استفاده کنید.
- استفاده از کفش‌های طبی و ارتوپدی: استفاده از کفش‌های طبی زنانه و کفش‌های طبی مردانه با پشتیبانی بیشتر از کف پا در بهبود بیماری بسیار موثر است. در هنگام ورزش سعی کنید از کفش‌های ورزشی زنانه یا کفش‌های ورزشی مردانه استفاده کنید تا خطر آسیب به پا را به حداقل برسانید.
- فیزیوتراپی: بعد از اینکه دوره عدم تحرک مفصل، به پایان رسید، برخی از بیماران نیاز به فیزیوتراپی دارند تا دامنه حرکت و استحکام انگشت آسیب دیده بازیابی شود.
- انجام تمرینات ورزشی مخصوص: بعد از یک دوره استراحت و بی‌حرکت بودن مفصل با از بین رفتن علائم و درد می‌توان به مرور تمرین‌هایی را برای کشش و تقویت انگشت شست پا آغاز نمود. این کار برای کاهش یا پیشگیری از سفت شدن انگشت شست ضروری است.
- استفاده از کفی‌های طبی: کفی‌های طبی که در نواحی پنجه سفت‌تر هستند، می‌توانند فشار وارد شده به صفحه کف پا را کاهش داده و پایداری بیشتری به پا بدهند.
- جراحی: اغلب موارد انگشت چمنی بدون نیاز به جراحی درمان می شوند اما چنانچه آسیب شدید باشد یا زمانی که هیچ کدام از اقدامات گفته شده درد را کاهش ندهند پزشک جراحی را پیشنهاد می‌کند. نوع جراحی با توجه به آسیب متغیر است. هدف از جراحی ترمیم بافت‌های نرم و بازیابی حرکت و حفظ عملکرد طبیعی مفصل متاتارسوفالانژیال است.
سخن پایانی
آسیب‌های انگشت چمنی اغلب به دلیل فشار بیش از حد به انگشتان پا خصوصا انگشت شست اتفاق می‌افتد. درد و خشک شدن مفصل از جمله علائم اصلی این بیماری است. در صورت استراحت دادن به پا و مراقبت زود هنگام علائم به سرعت بهبود می‌یابند. اما در موارد شدید که اقدامات اولیه کارساز نیست ممکن است فرد به جراحی نیاز داشته باشد.
0 نظر